Spor psikolojisi fizik eylemlerin zihinde canlandırma yaparak tecrübe edilebileceğini göstermiştir.
Profesyonel sporcular, örnek de verelim, mesela ciritçiler, ciriti atmadan önce; biraz sonra yapacakları atışı kare kare akıllarında canlandırırlar. Bu yolla, atışı tüm yönleriyle zihinlerinde canlandırarak beyinlerini hazırlamış olurlar. Bu şekilde öncesinde kendini hazırlayan sporcuların gerçek atışı daha iyi yaptıkları gözlemlenmiştir.
Tabiidir ki bu sadece sporculara ait bir özellik değildir. İnsan beyni bu şekilde daha verimli çalışmaktadır ve bu hepimiz için geçerlidir. Beyin kaslara komut verir ve denetler. Sık yapılan eylemler zamanla beynin o “iş” için kasları kullanmada deneyim sahibi olması demektir. Örnek vermek gerekirse erişkin birisi olarak artık yürümek için çaba göstermiyoruz. Yolda çukur da olsa tümsek de, beynimiz kaslara “yürüme” konusunda hakim olduğu için işlem değişen şartlarda dahi sorunsuz gerçekleştiriliyor.
Acemisi olduğumuz bir konuda eyleme geçmek ise, henüz o eylemi gerçekleştirmek için oluşmamış beyin – kas çalışma uyumu (koordinasyonu / eşgüdümü) bizde heyecan, çekingenlik gibi duygulara yol açar. Zira beynimiz henüz hakim olmadığı bir hareketler serisi olduğundan güvenliğimizi öne çeker ve dikkatli olmamızı sağlar.
İşte biz beynimize uygulamadan önce kare kare süreci anlatırsak (bu zihnimizde canlandırarak olacaktır), bu canlandırma beynimizin tanımadığı bir durumla karşılaştığında yaptığı kontrolü ele alması ve paniklemeyi takip eden kasılmayı devreye sokmasını engelleyecektir. Ve kaslara olan hakimiyetini biraz önceki alıştırma ile sağladığından hareketi daha rahat yapacaktır.
U dönüşlerini örnek alalım. U dönüşlerinde yapılması gereken birçok safha vardır. Bu adımlardan birini ya da bazılarını unutmak mümkündür. Mesela dengeye konsantre olunduğu sırada omuz üstü kontrolü kolaylıkla unutulur. Hâlbuki zihinsel canlandırma talimleri burada stres altında icra edilen adımları unutmayı ortadan kaldıran bir etkiye sahiptir. U dönüşünden evvel yapılmış olan talimler her şeyin olması gerektiği gibi yapılmasında büyük pay sahibidir.
Bu alıştırmada rahatça oturun ve gözlerinizi kapayarak motosikletinize bindiğinizi, ve U dönüşü yaptığınızı, mümkün olan bütün ayrıntılarıyla zihninizde canlandırmaya çalışın. Başlarda biraz zorlansanız da, zamanla daha iyi ve ayrıntılı hayal edebileceğinizi göreceksiniz.
Burada insan beyninin yetenekleri yine beyni kandırmak için kullanılmaktadır. Zihinsel canlandırma ne kadar gerçeğe yakın ve canlı yapılırsa öğrenme süreci de o kadar daha iyi olur. Canlandırma yaparken sadece görmeyin ama duyun, işitin ve koklayın hatta hissedin de. Beş duyunuzu işin içine sokun. Bir kavşağa yaklaşırken kavşakta hareket etmek üzere olan bir araç düşünün ve sonra sürücüsünün yüzüne baktığınızı zihninizde canlandırın. Sürücü sizi görüyor ve tam kavşağın orta yerinde duruyor ve siz buna karşı ne yapabileceklerinizi tasavvur ederek uygulayın. Trafikte dikkatinizi dağıtan faktörleri düşünün ve bunlarla karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiğini hayal edip çözümleri yine zihninizde canlandırarak uygulama yapın. Bu canlandırma talimlerini sık tekrarlamanız onların ön beyninizde canlı olarak tutulmasını sağlayacaktır.
Öncelikle çarpışmayı önleme talimlerinde kullanılan bu yol diğer talimlerde de faydalıdır. Ne olabilir ve çözümleri nasıl sürüşe yansıtılır? Farkında olmanın acil durumda paçamızı kurtarabileceği kesindir.
ps: İnternetten derlenen ve tarafımdan düzenlenen
bu yazının alfa@motokervan olması şiddetle muhtemeldir
ama yine de tam hatırlamıyorum.
Bir yanıt yazın